Yazan : Şadi Evren ŞEKER (mesaj) 17:23, 10 Mayıs 2013 (EEST) Anahtar Performans Göstergeleri (APG) (Key Performance Indicators, KPI), piyasaki performans ölçme için kullanılan genel ve kapsayıcı terimin adıdır.[1] Performans değerlendirmesi için en kritik noktalardan birisi, başarının tanımının doğru yapılmasıdır. Genelde başarı, stratejik hedefler doğrultusunda atılan adımlar olarak görülebilir[2]. Ancak stratejik seviyede zayıf olan şirketler için daha basit hedefler olarak açıklamak da mümkündür. Örneğin müşteri memnuniyeti, veya satın almadaki hatalı mal oranı gibi basit göstergeler konulabilir. Stratejik seviyedeki ölçümleme zorluklarına karşı Dengeli Skor Kartı (Balanced Scorecard , BSC) gibi araçlar da geliştirilmiştir.
APG'lerin (KPI) alt bileşenleri
Genelde bir APG (KPI) aşağıdaki özelliklerden oluşur.
- Sayısal Göstergeler sayısal olarak ifade edilebilen değerlerdir.
- Kalitatif Göstergeler Genelde bir oran veya reel sayı olarak gösterilen ve yine sayısal olarak değerlendirilebilen göstergelerdir.
- Bekleme Göstergeleri bir işin başlaması veya bir malın ulaşması gibi önceden bilinen ve planlanan süre kayıplarını gösterir
- Gecikme Göstergeleri başarı veya başarısızlığı belirten ve süreçteki gecikmeleri ifade eden göstergelerdir.
- Girdi Göstergeleri bir üretim veya hizmeti etkileyen girdilerin göstergeleridir
- İşeleme Göstergeleri bir işlemin üretkenliği ve verimini ifade eden göstergelerdir
- Çıktı Göstergeleri işleme eylemi sonucunda çıkanların değerlendirilmesidir.
- Pratik Göstergeler bir şirketin mevcut işlemesindeki durumu ifade ederler.
- Yönlendirme Göstergeleri bir işletmedeki iyi veya kötü yöndeki değişimi ve işletmenin gidişatını ifade eder.
- Eylem Göstergeleri bir şirketin, değişime ne kadar etkisi olduğunu gösterir
- Finansla Göstergeler performans ölçümü (performance measurement) için kullanılır ve operasyon indeksi (operating index) oluşturulurken kullanılır.
MIS Açısından APG(KPI)
MIS (yönetim bilişim sistemleri açısından APG (KPI) kullanılması mümkündür. Bir bilişim sistemi (information system) oluşturulması / işletilmesi sırasında aşağıdaki göstergelerden istifade edilebilir[3]:
- Kullandırım (Availability): Kısaca bir kaynağın ne kadar kullandırıldığıdır. Örneğin bir makine bir günde 24 saat çalışabilirse ve sadece 10 saat çalışıyorsa 10/24 = 0.4 olarak bulunur.
- Ortalama Hata Süresi (Mean Time Between Failures, MTBF) : Bir sistemdeki hataların ortalama süresidir ve gerçekleşen hataların aritmetik ortalaması alınarak bulunur.
- Ortalama Tamir Süresü (Mean Time To Repair, MTTR) : Sahadaki bir sistemin tamiri için geçen oralama süredir ve aritmetik ortalama ile bulunur.
- Planlanmamış Kullandırım (Unplanned Availability) : Planlanmamış / Beklenmedik olarak karşılaşılan problemler ve bu problemlere müdahale için geçen süredir.
Kaynaklar
- ↑ Carol Taylor Fitz-Gibbon (1990), "Performance indicators", BERA Dialogues (2), ISBN 978-1-85359-092-4
- ↑ [| Key Performance Indicators – What Are Key Performance Indicators or KPI] Tarama : 10 Mayıs 2013
- ↑ By Dan Daley, Author, The Little Black Book Of Reliability Management, [Do You Have Right To Expect?] Tarama : 10 Mayıs 2013