Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Hemen hemen bütün çalışma alanlarının teknoloji ile yakından ilişkisi olduğu düşünülürse, herhangi bir teknolojik gelişmenin önceden tahmin edilmesinin ne kadar önemli olduğu anlaşılabilir. Teknolojik tahmin (veya öngörü) çoğu araştırmacıya göre mümkündür ve hatta yöntemleri belirlenmiştir. Örneğin Shannon teknolojik öngörüyü üç temele oturtmaktadır:
- Teknolojik olaylar ve yeterlilikler, oldukça organiza bir yapıda gerçekleşmektedir
- Teknoloji, ihtiyaçlara, fırsatlara ve kaynak sağlama problemlerine cevap aramaktadır.
- Yeni teknolojiler, yenilik sürecinin anlaşılmasına paralel olarak beklenebilir.
Marvin Cetron’a göre ise teknolojik tahminler, belirli bir kaynak ve zaman tanımlaması yapılmış teknik gelişmelerin tahmin edilmesinden ibaretir. Bu anlamda iki tip teknolojik tahminden bahsedilebilir:
- Normatif Tahmin (Normative Forecasting)
- Araştırma Tahmini (Exploratory Forecasting)
Normatif tahmin (veya normal tahmin) yönteminde, gelecekten bugüne geri gelinir. Tahmin yapılması istenen hedef belirlenir ve bu hedefe ulaşmak için gereken aşamalar çıkarılır. Örneğin bir ülkenin nükleer enerjiye sahip olabilmesi için radyo aktif malzeme zenginleştirme aşamasını tamamlaması gerekmektedir. Bu aşamanın alacağı sürenin hesaplanması ve buna benzer aşamaların arka arkaya sıralanarak hepsi ile ilgili süre ve bütçe tahminleri yapılması mümkündür. Aşamaların çok karmaşık olması halinde daha alt aşamalara bölünerek daha başarılı tahminler yapılabilir.
Araştırmacı tahmin yönetminde ise konu hakkındaki bilgiler üzerinden bir araştırma yapılarak tahminde bulunulur. Örneğin delfi metoduna benzer yöntemler kullanılarak konu hakkındaki uzmanların görüşü alınabilir. Örneğin Japon Bilim ve Teknoloji Ajansı, ülkedeki ArGe merkezlerinin 30 yıl içerisinde ulaşabileceği hedefleri belirlemek için ülke çapında 2800 uzman ile görüşme yapmıştır. Bu araştırma sonucunda en önemli 5 sonucu ve bu sonuçlara ulaşılacak tahmini tarihleri çıkarmıştır:
- Nitrojen oksit benzeri havaya zarar veren teknolojilerin yok edilmesi sürecinin ticarileştirilmesi (2003)
- 10 Teraflop’tan (saniyede 10 tirilyon hesaplamadan) daha hızlı çalışan bir bilgisayarın geliştirilmesi (2004)
- Kanser için geçerli bir çözümün geliştirilmesi (2010)
- Kanserin yaılmasının engellenmesi için etkili yöntemlerin ticari olarak geliştirilmesi (2007)
- Küresel ölçekte çevre koruma teknolojilerinin yayılması (2011)
Teknolojilerin yayılması genelde bir S-eğrisine benzetilmektedir ve teknolojinin gelişimi yavaş başlayıp üssel bir hıza ulaşmakta ve son aşamasında tekrar yavaşlamaktadır.
Taminler için kullanılabilecek diğer önemli bilgi kaynaklarından birisi de İnternettir. Piyasa dinamiklerinin anlaşılması, rekabetin ölçülmesi, rakiplerin takip edilmesi, müşteri istek ve yönelimlerinin belirlenmesi, yeni tedarikçiler ve pazarların keşfi gibi çok sayıda amaca yönelik olarak İnternet kullanılabilir. Bütün bu bilgiler teknolojik yeterlilik ve geleceğe yönelik tahminler için önemli bir rol oynar.
Ayrıca internet sayfası olan işletmelerin sayfalarını ziyaret eden müşteriler hakkında bilgi toplaması, hangi ilden, hangi ilçeden bağlandığını bulması, bağlnatı sıklıkları, kullandıkları teknolojiyi belirlemesi ve buna benzer bilgileri kendi faydaları doğrultusunda kullanması da mümkündür.
İnternetin en önemli özelliklerinden birisi bilginin çok büyük ölçüde özgür/ücretsiz olmasıdır. Bu sebeple hem internet verileri üzerinden araştırma yapmak daha düşük maliyet gerektirmekte hem de internet, herkesin kullanabildiği bir araç haline dönüşmektedir.