Yazan : Şadi Evren ŞEKER
Bireylerin veya kurumların öğrenme süreçlerinin görsel olarak gösterildiği iki boyutlu eğrinin ismidir. Yatay ekseninde tecrübe dikey ekseninde ise öğrenme gösterilmektedir. Klasik olarak aşağıdaki gibi bir eğridir:
Eğri temel olarak üç bölümden oluşmaktadır.
1. Öğrenmenin başladığı ve nispeten yavaş ilerlenen süreç: Bu süreçte kişi öğrenme ortamını, bilgiye ulaşacağı kaynakları, önemli ve gerekli bilgileri keşfetmek gibi işlerle vakit harcar ve zamanının ve emeğinin çoğunu bilgiyi öğrenmekten çok ortama uyum sağlamak, bilgi kaynağı olabilecek kişi, kitap, web siteleri gibi kaynakları aramakla geçirir.
2. Öğrenmenin hızlandığı süreç (steeping): Bu süreçte kişi veya kurumlar artık bilgiye daha hızlı ve doğru şekilde ulaşmaktadır ve öğrenilen her bilgi yeni bilgilerin edinilmesini hızlandırır. Bir önceki sürece göre çok daha hızlı öğrenilen bu süreç doygunluğa ulaşılması ile yavaşlamaya başlar.
3. Öğrenmenin yavaşladığı ve doygunluk süreci (ova düzlüğü): Bu süreçte kişi artık yeterli bilgiye ulaştığı ve daha fazla bilgiye ihtiyaç duymadığı için veya konu ile ilgili daha fazla bilgiye erişimi engelli olduğu için veya konu ilgili daha fazla bilgi olmadığı gibi sebeplerle artık öğrenme sürecini yavaşlatır ve harcanan emekler sonundaki tecrübeler öğrenme sürecinde artmalara sebep olsa da bu artışlar bir önceki sürece göre daha yavaş gerçekleşir.
Eğrinin kişiden kişiye ve zamana göre değişmesi söz konusudur. Örneğin bilgi yönetimi (knowledge management) çalışmaları kurumdaki kişilerin öğrenme eğrisini daha da hızlandırmaya ve tecrübe / zaman boyutunu daha da merkeze çekmeye çalışmaktadır. Benzer şekilde kurumların öğrenme süreçlerinin hızlandırılması ve istenen bilgi düzeyine daha hızlı gelinmesi de hedefler arasındadır. Genelde hızlandırma süreci eğrinin başlangıç bölümünü oluşturan ilk aşamada yani yavaş ilerlenen süreçte olmaktadır. Kişilerin bilgiye daha hızlı erişmesi ve doğru kaynaklara yönlenmesi sağlanarak bu aşama hızlandırılabilir.
Eğri literatürde her ne kadar yukarıdaki şekilde olduğu gibi sürekli ve bir S eğrisi şeklinde gösterilse de gerçekte eğrinin zaman içerisinde kırılımları olduğu da bir gerçektir. Örneğin bir kişinin emek harcamaya devam etmesi ve tecrübe edinmesine rağmen öğrenmesinin olumsuz yönde hareket etmesi de söz konusudur. Bu durumda aşağıdaki gibi örneklerden bahsetmek mümkün olabilir:
Yukarıdaki gibi kırıları olan, zaman içerisinde yükselen ve alçalan grafiğin bireysel bazı örnekler için geçerli olduğu veya özel bazı konular için geçerli olduğu söylenebilir. Yazının başında verilen ilk grafikte gösterilen S eğrisi genel anlamda ortalama hareket ve öğrenmeyi gösteren grafik olarak kabul edilebilir.